فهرست مطالب
1. آشنایی با زانوی پرانتزی
زانوی پرانتزی یا ژنو واروم (Genu Varum) به حالتی گفته می‌شود که هنگام ایستادن، زانوها از یکدیگر فاصله دارند، در حالی‌که مچ پاها به هم نزدیک‌اند. این عارضه ممکن است از دوران کودکی تا بزرگسالی وجود داشته باشد و شدت آن در هر فرد متفاوت است.
در موارد خفیف، ممکن است تنها یک تغییر جزئی در راستای پا دیده شود، اما در موارد شدیدتر، چرخش جانبی زانو و حتی حالت اردکی در راه‌رفتن فرد نیز مشاهده می‌شود.
2. علل ایجاد زانوی پرانتزی
دلایل گوناگونی می‌توانند منجر به بروز این ناهنجاری شوند، از جمله:
- کمبود کلسیم و ویتامین D۳
- ضعف عضلانی و عدم تعادل نیرو در اطراف زانو
- بیماری‌های زمینه‌ای مانند آرتروز (در بزرگسالان)
- ناهنجاری‌های مادرزادی یا ارثی
- عفونت یا آسیب‌های استخوانی در دوران رشد
3. آیا زانوی پرانتزی باعث کوتاهی قد می‌شود؟
بله. زانوی پرانتزی می‌تواند موجب شود قد فرد کوتاه‌تر از حالت طبیعی به نظر برسد.
دلیل این موضوع آن است که در این حالت، استخوان‌های ران و ساق پا در یک راستای مستقیم قرار نمی‌گیرند و انحنا در زانو باعث کاهش طول عمودی پا می‌شود.
در نتیجه، طول مؤثر اندام تحتانی کمتر شده و قد کلی فرد کوتاه‌تر دیده می‌شود.
4. میزان تأثیر زانوی پرانتزی بر قد
میزان کوتاهی قد وابسته به شدت انحراف پا است:
- موارد خفیف: تأثیر اندک یا ناچیز (کمتر از ۱ سانتی‌متر)
- موارد متوسط تا شدید: کاهش محسوس قد تا حدود ۲ تا ۵ سانتی‌متر
در کودکانی که دچار پرانتزی بودن خفیف هستند، معمولاً این وضعیت با رشد به‌تدریج اصلاح می‌شود. اما اگر پس از چهار سالگی تغییری مشاهده نشود یا شدت انحراف افزایش یابد، نیاز به بررسی تخصصی در کلینیک ارتوپدی فنی تندرست وجود دارد.
5. عوامل مؤثر بر شدت کوتاهی قد
- زاویه انحراف زانو: هرچه زاویه پرانتزی بودن بیشتر باشد، کاهش قد نیز بیشتر است.
- محل انحراف: درگیری استخوان ران یا ساق پا تأثیر متفاوتی دارد.
- طول پاها: افراد بلندقد معمولاً کاهش قد بیشتری را تجربه می‌کنند، هرچند درصد آن یکسان است.
6. روش‌های تشخیص زانوی پرانتزی
تشخیص صحیح، نقش مهمی در پیشگیری از عوارض و کوتاهی قد دارد.
در کلینیک ارتوپدی فنی تندرست، ارزیابی وضعیت پاها به روش‌های زیر انجام می‌شود:
- معاینه بالینی دقیق: بررسی راستای پا، نحوه ایستادن و الگوی راه رفتن.
- اندازه‌گیری فاصله بین زانوها هنگام ایستادن با مچ‌های چسبیده.
- اسکن سه‌بعدی اندام تحتانی: جهت تعیین میزان انحراف استخوان‌ها و بررسی دقیق محور مکانیکی پا.
7. بهترین زمان برای اصلاح زانوی پرانتزی جهت جلوگیری از کاهش قد
در کودکان و نوجوانان که صفحات رشد هنوز بسته نشده‌اند، اصلاح زودهنگام تأثیر زیادی در رشد طبیعی استخوان‌ها و جلوگیری از کاهش قد دارد.
اگر انحراف پس از سن ۳ تا ۴ سالگی باقی بماند یا در حال پیشرفت باشد، لازم است توسط متخصص ارتوپدی فنی ارزیابی شود تا درمان‌های مناسب مانند بریس یا کفش طبی تجویز گردد.
در بزرگسالان، اصلاح محور پا بیشتر با هدف بهبود ظاهر، کاهش درد و پیشگیری از آسیب‌های مفصلی انجام می‌شود.
8. آیا پس از اصلاح زانوی پرانتزی، قد افزایش می‌یابد؟
بله، با اصلاح انحراف زانو، طول عمودی پا افزایش یافته و قد واقعی فرد بازیابی می‌شود.
میزان افزایش قد بستگی به شدت انحراف پیش از درمان دارد و معمولاً بین ۱ تا ۳ سانتی‌متر متغیر است.
به همین دلیل، مراجعه به موقع به کلینیک‌های تخصصی مانند کلینیک ارتوپدی فنی تندرست برای ارزیابی و اصلاح انحراف پا توصیه می‌شود.
9. جمع‌بندی
زانوی پرانتزی نه‌تنها بر ظاهر پا و نحوه‌ی راه رفتن اثر دارد، بلکه می‌تواند باعث کاهش محسوس قد نیز شود.
شدت این اثر به میزان انحراف و زمان تشخیص بستگی دارد.
اصلاح به‌موقع این ناهنجاری با بهره‌گیری از اسکن سه‌بعدی، معاینه تخصصی و تجویز بریس یا کفش طبی مناسب در کلینیک ارتوپدی فنی تندرست، می‌تواند از پیشرفت انحراف جلوگیری کرده و به بازگشت قد طبیعی کمک کند.
کلینیک ارتوپدی فنی تندرست
ارائه‌دهنده‌ی خدمات تخصصی در زمینه‌ی ارزیابی، تشخیص و اصلاح ناهنجاری‌های اندام تحتانی با استفاده از اسکن سه‌بعدی و ساخت کفی و کفش طبی اختصاصی.
📍 آدرس: تهران، صادقیه
📞 تلفن تماس:
